ՇՆՈՐՀԱՆԴԵՍ ՀՀ ՍՓՅՈՒՌՔԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ
Այսօր՝ մայիսի 23-ին, ՀՀ Սփյուռքի նախարարությունում տեղի ունեցավ նախարարության հովանավորությամբ հրատարակված գրքերի շնորհանդես: Ներկայացվեցին պատմական գիտությունների դոկտոր, Իրանի Հանրապետությունում Հայաստանի Հանրապետության առաջին դեսպան, ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Վահան Բայբուրդյանի «Իրանի հայ համայնքը. արդի խնդիրներ» և պատմական գիտությունների թեկնածու, Խաչատուր Աբովյանի տուն-թանգարանի տնօրեն, գրող Հովհաննես Զատիկյանի «Կարինի նահանգը XIX դարի երկրորդ կեսին» գրքերը: Առաջինը հրատարակության է պատրաստել ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Արևելագիտության ինստիտուտը, երկրորդը՝ «Նորավանք» գիտակրթական համալիրը:
Գրքերի մասին ջերմ խոսք ասաց ՀՀ Սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանը: Ասվեցին ջերմ խոսքեր:
«Կարինի նահանգը XIX դարի երկրորդ կեսին» գրքի մասին խոսք ասաց նաև խմբագիրը՝ Տիգրան ՊետրոսՅանցը: Նա մասնավորապես նշեց. «Ես այս պահին երկակի զգացողության ազդեցության դաշտում եմ: Ամենաջերմ խոսքեր ասվեցին մեր հարավային հարևան երկրի՝ Իրանի Հանրապետության, այնտեղ ապրող հայերի, նրանց նկատմամբ պետության հոգացության մասին և դժվար է այդ լույսի տակ որևէ գնահատական տալ մեր մյուս հարևանի գործունեությանը, որ ունեզրկեց, հարենազրկեց, ցեղասպանեց մեր բովանդակ հայրենիքի Արևմտյան կոչվող մասում ապրող հայությանը:
Այս գիրքն այդ հայրենիքի մեկ նահանգի պատմական պատկերի արտացոլանքն է մեծ ցեղասպանությունից անմիջապես առաջ ու իր բովանդակած նյութով ոչ միայն պատմական աշխատոանք է, այլ, ու առաջին հերթին, իրավական փաստաթուղթ, որ բազում աղբյուրների համադրմամբ ու դրանց հիման վրա միջինացված թվերով ապացուցում է, որ հայ ժողովրդի կորուստները 1890-1923 թվականներին կրկնակի պակաս են ներկայացվում: Վերոհիշյալն ասելու համար հեղինակը
հատ-հատ ուսումնասիրել է նահանգի 400-ից ավելի բնակավայրերի պատմությունը, նվազագույնը երեք, այլ դեպքերում՝ տասից ավելի աղբյուրների համադրմամբ ճշտել հայ բնակչության իրական թիվը, բնակավայրերի տնտեսական վիճակը, մարդկանց ապրելակերպը, արտադրանքը, սրբավայրերը, պատմական կառույցները: Սա շատ կարևոր գիրք է և ես համոզված եմ, որ երբ Թուրքիան առերեսվի իր պատմական ոճրագործության հետ, այն կլինի իրավական կարևորագույն ակտերից մեկը»:
