ՏԻԳՐԱՆԱԿԱՆ Մեկդարյա արքայից-արքայություն Շարք-պոեմ ՏԻԳՐԱՆ ՄԵԾ
Ես քո պալատական պատմաբանն էի, Արքա Տիգրան, Եվ դու ինձ շնորհեցիր գործակալի բարձր պաշտոն, Եվ հերոսական մի կյանք ես ապրեցի հենց քո կողքին, Եվ հայտնի աշխարհը քեզ հետ անցա ծայրեծայր: Ես քեզ պատմեցի մեր ազգի պատմությունը, Աշխարհակալ նախնիներիդ մասին, Նրանց մասին, որ քեզնից հազար-հազար տարի առաջ Արեգակի չորս կողմերով առաջացան… Դու գիտեիր Եգիպտական նախնիներիդ մասին, Այդ նրանց զարմից սերված փարավոն-արքաներն էին, Որ անկրկնելի բուրգերը կառուցեցին: Դու գիտեիր Արրատայի աշխարհակալ թագավորի մասին, Դու գիտեիր Արմանիի աշխարհակալ թագավորի մասին, Դու գիտեիր Արամ աշխարհակալ թագավորի մասին, Դու գիտեիր Արա /Արգիշտի/ աշխարհակալ թագավորի մասին, Դու գիտեիր Երվանդական Տիգրան թագավորի մասին: Եվ քո պալատական աստղագետի խոսքը գիտեիր, Որ եկել է նաև քո ժամանակը… Ես քո կողքին էի, Արքա Տիգրան, Որ աշխարհը այն՝ քո օրերի՝ մերձավոր ու հեռու Քեզ հռչակեց մեծ, քեզ հռչակեց արքաների-արքա, Քեզ հռչակեց Աստված: Քեզ համար կարծես ամեն ինչ Գրված էր ի վերուստ Եվ դու գիտեիր քո անցնելիք ճամփան: Չշտապեցիր երբեք և հետ չնկար, Հասցրեցիր կերտել երկիր ու ճակատագիր, Որ միլիարդներից միայն մեկին է տրված… Չնախանձեցիր մեծերի բախտին, Որ ապրել էին քեզնից առաջ, Դու գրեցիր քո պատմությունը Քո հանդուգն ձեռագրով: … Դու արդեն հասուն անձ էիր, Ամուսնացյալ արքայազն, Երբ պատանդառյալ մեկնեցիր Պարթևաց երկիր: Դու պատանդ-գերի չէիր, Քո կարգավիճակն այլ էր, բարեկամական: Եվ դու ուսումնասիրեցիր Պարթևաց պալատական բարքն ու վարքը, Ռազմական արվեստն ու մարտավարությունը, Դիվանագիտական վեր ու դիրը… Պարթևաց Միհրդատ Մեծ արքայից-արքան Խորաթափանց, խորամանկ կառավար էր, Քաջ, աննկուն մարտիկ ու զորավար Եվ դու հատիկ-հատիկ ՛՛կողոպտեցիր՛՛ նրան, Եվ հարկ համարեցիր նրա հետ լինել բարեկամ, Եվ ամուսնացար նրա դստեր հետ, Եվ, ապա, դստերդ՝ Արիոզատ Ավտոմային Նրան տվեցիր կնության… Եվ նրա բարեհաճ թողտվությամբ Զորք տարար սկյութների դեմ պատերազմ, Մասնակցեցիր բազում ռազմարշավների, Հանդիպեցիր Չինաստանի դեսպանի հետ Եվ քննեցիր Հայաստանի բաժին ՛՛Մետաքսի ուղին՛՛… Այստեղ, քսանամյա գերության մեջ, Դու առավել հասկացար, Որ Արևելք ասածը նուրբ է ու բարդ, Այստեղ է Արարիչը կտրել Առաջին մարդու պորտալարը՝ Միլիոն տարի առաջ: Եվ այստեղ՝ Արևելքում, Դժվար է գոյատևել առանց հզոր մեջքապահ-հենարանի… Պարթևական աշխարհն արդեն հասել էր միասնության Եվ ձգտում էր տեր լինլ ողջ Արևելքին: Միհրդատ Մեծ արքան թեև փեսադ ու աներհայրդ էր, Բայց իր շահն ուներ Եվ հորդ մահից հետո, Ու նրա գահն ընդունելուց առաջ, Ստիպեց քեզ հաստատել Յոթանասուն հովիտների իրավական հանձնումն իրեն: Դու նրա այդ քայլը երբեք չէիր ներելու, Ուղղակի ժամանակի խնդիր էր լոկ Տվածը հետ ստանալու համար…
Դու օծվեցիր Հայոց արքա Հին ժամանակի 95 թվականին Հայոց երկրի ծայր հարավում, Մի աննշան սրբավայրում, Որ քո կյանքի, Կատարելիք մեծ գործերի տեսլականում Պիտի դառնար Տիգրանակերտ մայր քաղաքի Նոր քաղաքի կառուցման տեղ…
Որոշեցիր հայոց ազգի, հայոց հողի հավաք անել, Մի ազգ՝ բազում թագավորություններ՝ Մեծ Հայք, Փոքր Հայք, Ծոփք, Հայոց Միջագետք, Կորդուք, Կոմագենե, Կիլիկիա, Կապադովկիա… Նպատակդ հայտնի դարձավ մանր ու մեծ թագավորներին, Ծոփքի Արտանես արքան խռովություն բարձրացրեց
... Читать дальше »
