Արևելքի ու Արևմուտքի սահմանագծում հաստատված ՀԱՅ էթնիկ տարրը 4553 տարի
առաջ իր առաջնորդներից մեկի՝ Հայկի գլխավորությամբ /որ պիտի Նահապետ
ճանաչվեր/ հաղթեց թշնամի-մրցակից Բելին: Հաղթեց իր Աստվածների զորությամբ:
Հզոր էին ՀԱՅՈՑ ԴԻՑԱՐԱՆԻ Աստվածները, Հզոր էին, Արդար էին, Պահապան էին...
Այդ նրանց պատվին է Արարատյան թագավորությունում կառուցվել ՄՈՒՍԱՍԻՐԻ
տաճարը... /այն բոլոր այդ ժամանակի Արևմուտքի ժողովուրդների համար դարձավ
նախօրինակ Պարթենոնների տեսքով/: Հայոց Աստվածները պաշտվել են հայկական
էթնոսի ապրած բոլոր տարածքներում: Ցավոք քրիստոնեությունը ավերեց ՀԱՅՈՑ
ԴԻՑԱՐԱՆԸ... Դրա մի հատիկը պահպանվել է Նեմրութ լեռան ստորոտին: Այստեղ
հզորագույն ՀԱՅ ԱՍՏՎԱԾՆԵՐՆ են իրենց ԳԱՀԵՐԻ վրա, Հայոց Տիգրանյան թագով
կրտսեր արքայատան արքայիկն է իր վեհությամբ...
Այս ոսկե գավաթը մեզ է հասել Հայոց պատմական տիրակալներից մեկի
գանձարանից: Գավաթը այդ տիրակալի համար միայն կենցաղային առարկա չի եղել:
Այն այդ տիրակալի և նրա բոլոր նախորդների պատկերացումների, հզորության,
պատմության արտացոլումն է, նկարապատումը, ,,կինոպատումը,,: Գավաթի վրա
քաշված յոթ գոտիների ներսում վեց շարքով ներկայացված է ԺԱՄԱՆԱԿԻ ամբողջ
պատկերաշարը՝ կենդանիներ, մարդ-զինվորներ... Մեզ տրված է ժամանակ՝
կարդալու մեր պատմությունը այս գավաթի վեց տող-էջերի պատկերների միջոցով:
Մեր պատմությունն այստեղ է: Եվ որքան շուտ մեր պատմությունը դուրս բերենք
այս պատկերաշարից, այնքան շուտ մոռացության կտանք մեր պատմության
կեղծարարներին՝ նիկոլսկուն, դյակոնովին, պիատրովսկուն, բազում այսատիպ
,,սկի,,-ներին, ու նրանց ,,ծառա,, ,,յան,, վերջավորությամբ, բայց հայության
հետ ոչ մի կապ չունեցող, վայ պատմաբաններին...
Կառուցվել է 1974-1979 թվականներին՝ հայ մեծ ճարտարապետ Ռաֆայել
Իսրայելյանի նախագծով: Կառուցվել է Ապարանի Հերոսամարտի հիշատակին, իսկ այդ
հերոսամարտում հասարակ ապարանցիները կանգնեցին տասներեք հազարից ավելի
թուրքական հրոսակի /տաս հազար կանոնավոր զորք, երեք հազար թուրքաքրդական
խաժամուժ/ դեմ, Հաղթեցին ու դարձան ՎԵՐԱԾՆՎԱԾ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՌԱՋԻՆ
ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ կերտողներ... Սա Հուշարձան է նաև Հայոց բանակի մոտ
չորսուկես հազար զինվորներին, որ օգնության հասան կռվող ԱՊԱՐԱՆՑԻՆԵՐԻՆ...
Սա Հուշարձան է Հերոսամարտի կազմակերպիչներ գավառապետ Սեդրակ Ջալալյանի,
աշխարհազորի հրամանատար Արսեն Տեր-Պողոսյանի, Ապարանի հոգևոր հովիվ
Հովհաննես Տեր-Մինասյանի և Հերոսամարտի ընդհանուր հրամանատար, զորավար
Դրաստամատ Կանայանի ՀԻՇԱՏԱԿԻՆ...
Մեր ազգի մեծերը: Սա մի ժամանակ էր, երբ մշակույթի մեծերը՝ ՄԵԾ էին և
նրանց խոսքը՝ ԳՈՐԾ էր: Նրանց վստահում էին, նրանց հավատում էին, նրանց
խոսքով ԱՌԱՋՆՈՐԴՎՈՒՄ... Նրանցից ոչ մեկը թագավորից կամ նախագահից
,,վաստակավորի,, կամ ,,ժողովրդականի,, կոչում չի ստացել: Նրանք իրենց
գործով ազգի համար դարձել են ՎԱՍՏԱԿԱՇԱՏ և ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ: Եվ այդ է նաև այս
նկարի գերագույն իմաստը: Շատ տարբեր է
այսօրից: Այսօր իրական մտավորականներ, ազգի օրով ապրող արվեստագետներ,
որոնց ժողովուրդը կնդունի և այդպես կկոչի, ցավոք, չկան: Մինչդեռ Հայաստանի
վերջին երկու Նախագահները թուրքի առաջ սիրտ բացողից մինչև կտուրի վրա
պարողներին վաստակավորի կոչում եմ շնորհել... Իսկ այդ մարդիկ որևէ արժեք
ազգի համար չունեն և երբևէ չեն ունենա:
Հայ
գրահրատարակության 500-ամյակի և Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական
մանկավարժական համալսարանի 90-ամյակի շրջանակներում համալսարանի գիտական գրադարանը հումանիտար ընթերցասրահում օրերս կազմակերպեց ՞Հնատիպ գրքերի ցուցադրություն՞
միջոցառումը: Ցուցադրություն-միջոցառմանը ներկա էին ՀՊՄՀ ղեկավարները,
դասախոսներ, ուսանողներ, ՀՀ Ազգային գրադարանի աշխատակիցներ, Երևանի
պետական ու ոչ պետական բուհերի գրադարանների տնօրեններ, ներկայացուցիչներ,
մշակույթի գործիչներ, գրողներ: Ցուցադրության էին ներկայացված
Մանկավարժական համալսարանի գիտական գրադարանի սեփականությունը հանդիսացող
24 հայերեն գրքերը /հրատարակված 1669-1788 թվականների ընթացքում/ և 1795
թվականին Սանկտ-Պետերբուրգում հրատարակված մեկ ռուսերեն գիրք: Գիտական գրադարանի տնօրեն Տիգրան Պետրոսյանցը
ներկայացնելով համալսարանի գրադարանի ստեղծման պատմությունն ու
տարեգրությունը, արժևորելով հնատիպ գրքերը, նշեց, որ ինչպես ցուցադրվող 25
գրքերը, նույնպես 1800-1910-ական թվականներին հրատարակված 4000 հայերեն,
1000 ռուսերեն գրքերը և շուրջ 700 օրինակ մինչև 1917 թվականը տպագրված
հայերեն ամսագրերը, գրադարան են բերվել 1922-1923 թվականներին՝ գրադարանի
հիմնադիր տնօրեն Մուշեղ Գասպարյանի ջանքերով: Տիգրան Պետրոսյանցը
նշեց, որ ցուցադրվող, ինչպես նաև նշված գրքերը մեծ արժեք են ներկայացնում և
գիտահետազոտական նպատակներով դրանցից կարող են օգտվել ինչպես համալսարանի
դասախոսներն ու ուսանողները, այնպես էլ այլ հետազոտողներ: Մանկավարժական համալսարանի ՞Գրադարանային-տեղեկատվական աղբյուրներ՞ ամբիոնի վարիչ, դոկտոր-պրոֆեսոր Գագիկ Սուքիասյանը
ներկայացրեց հայ տպագրության պատմությունը, նշեց, որ հանրապետական,
միջազգային ցուցադրությունների շարքում մանկավարժական համալսարանի
գրադարանում կազմակերպված այս ցուցադրությունը ևս խիստ կարևոր է, քանի որ
ներկայացնում է ազգային մշակութային ժառանգության մի փոքրիկ, բայց կարևոր
մաս: Այնուհետև նա ներկայացրեց թվային վիճակագրական տվյալներ գրքերի
տպագրության վերաբերյալ: ՀՀ Ազգային գրադարանի փոխտնօրեն Ռաֆիկ Ղազարյանը
նշեց, որ ՀՊՄՀ գիտական գրադարանի հնատիպ գրքերի հավաքածուն ցուցադրելն
ինքնին երևույթ է և ուղղված է գրատպության 500-ամյակին ու հնարավորություն
կտա դրանցից օգտվելու նաև այլ հետազոտողների, ինչպես նաև տեղեկատվական
աղբյուրների համալրմանը:... Читать дальше »
Ինչու՞ են ուսանողներն ընթերցում միայն հայերենով 22.05.2012
Մանկավարժական համալսարանի գիտական գրադարանը պարբերաբար համալրվում է
նորագույն ուսումնական, գիտա-տեղեկատվական, գեղարվեստական գրքերով և
ամսագրերով. յուրաքանչյուր ամիս բոլոր մասնագիտությունների գծով գրադարանն ստանում է 50-ից ավել օտարալեզու ամսագիր:
Գրադարանը
դրանք ստանում է պրոֆեսորադասախոսական կազմի ցանկությամբ, սակայն նկատելի
է, որ դրանք չեն կիրառվում ուսանողների աշխատանքներում:
Գրադարանի
տնօրեն պատմաբան, մշակութաբան, լրագրող Տիգրան Պետրոսյանցը նկատում է, որ
օտարալեզու գրականությունը խիստ սահմանափակ է օգտագործվում. «Սա կարելի է
վերագրել օտար լեզուների վատ իմացությանը: Երբ ուսանողը որևէ գիրք է
պատվիրում, մենք նրան տեղեկացնում ենք նաև օտարալեզու նորագույն
գրականության մասին, բայց նրանք, տարբեր պատճառաբանություններով, կրկին
վերցնում են հայերենը»:
Օտարալեզու նորագույն
ամսագրերի չօգտագորման խնդիրը գրադարանի տնօրենը բազմիցս բարձրաձայնել է,
քանի որ համոզվել է` չկա օտարալեզու աղբյուրներից օգտվելու պարտադրանք,
մինչդեռ ընդունված է, որ ցանկացած գիտական աշխատանքում ցանկալի է ընդգրկել
նաև օտարալեզու գրականություն:
Տիգրան Պետրոսյանցը նկատում է նաև` ուսանողները երբեմն գրադարանում են տեղեկանում, որ այդ ամսագրերը կան համալսարանի գրադարանում:
Հեռուստալրագրության
բաժնի 2-րդ կուրսի ուսանողուհի Մարգարիտա Պետրոսյանը գրեթե ամեն օր
օգտվում է ռուսալեզու գրականությունից` խոստովանելով, որ հայերենը լինելու
դեպքում անպայման դրանից կօգտվեր, իսկ ռուսերենով և այլ լեզուներով լույս
տեսնող նորագույն ամսագրերի մասին տեղյակ չէր:
Բացի
գրքերից, ուսանողները գրադարանում օգտվում են նաև համացանցից: Այս
դեպքում էլ նկատելի է հատկապես հայալեզու կայքերի կիրառումը կամ տարբեր
լեզուներից հայերեն թարգմանությունները:
Հոգեբանության
բաժնի 2-րդ կուրսի ուսանողուհի Բելա Հարությունյանը նույնպես իր կուրսային
աշխատանքներում օգտվում է օտարալեզու գրականությունից, սակայն նկատում է,
որ տարբեր սերունդների դասախոսներ ինֆորմացիայի տարբեր աղբյուներ են
մատնանշում. ավելի տարեց դասախոսները ուսանողին մղում են դեպի գիրքը, իսկ
երետասարդները` համացանցը:
Գրադարանի տնօրենը հավաստիացնում է,
որ իրենք ապահովում, առաջարկում են ուսանողին մեծածավալ օտարալեզու
գրականություն, իսկ օգտվելուն առավել շատ կարող են մղե
... Читать дальше »
Խաղաղությունը ձեռք է բերվում զենքով, զինվորով և գեներալով
11.05.2012
Արցախյան ազատամարտի մասնակից, գեներալ-լեյտենանտՄուրազ
Սարգսյանը ծնունդով կապանցի է: Անսահման հայրենասիրությունն ու երկրի
օրհասական վիճակը նրան ստիպել
են թողնել ծառայությունը ռուսական բանակում, վերադառնալ հայրենիք և
մասնակցել արցախյան գոյամարտին, իսկ հետագայում` նաև ազգային բանակի
կազմավորմանը:
Պատմության և
իրավագիտության ֆակուլտետի մի խումբ ուսանողներ այսօր հնարավորություն
ունեցան անձամբ Մուրազ Սարգսյանի մեկնաբանմամբ ծանոթանալ նրա զինվորական
փորձին ու ունակություններին:
Շուշիի ազատագրման
20-ամյակին նվիրված միջոցառումը կազմակերպել էր Պատմության և
իրավագիտության ֆակուլտետը Արհմբյուրոյի հետ միասին:
Բուհ
հրավիրված գեներալ-լեյտենանտը ներկաներին պատմեց Լաչինի միջանցքի, իր
հայրենի երկրամասի` Կապանի, ինչպես նաև Գորիսի, Մեղրու և Սիսիանի
շրջաններում պաշտպանական մարտերի, մարտական գործողությունների և դրանք
հաջողությամբ իրագործելու գաղտնիքների մասին:
Արցախյան
գոյամարտի մասնակցի մոտ տարիներ անց էլ թարմ են հիշողությունները ռազմական
գործողությունների, թշնամու վախկոտ, ու դրան հակառակ` հայի քաջ կերպարի
մասին. «Թուրքը, որ վազում է, հետևից բռնել չի լինում»,-քմծիծաղով ասում է
բազմավաստակ գեներալը, ապա ապագա պատմաբան-զինվորներին կոչ անում միշտ
պատրաստ լինել ու չվախենալ պատերազմից:
Հայոց
բանակի զորամասերն այսօր էլ ղեկավարում են բազմաթիվ շքանշանների ու
մեդալների արժանացած Մուրազ Սարգսյանի մշակած կանոնագրքերով, ծրագրերով,
մեթոդաբանական ձեռնարկներով:
Արցախյան
գոյամարտի մեկ այլ մասնակից` Կափանի թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր, վաստակավոր
արտիստ Կամո Արզումանյանն, ի տարբերություն մարտական ընկերոջ` ռազմական
գործողությունների ժամանակ տեղի ունեցած պատմությունները ներկայացրեց
հումորով և փոքրիկ բեմականացմամբ:
«Ուրախալի է, որ
մենք սկսել ենք խոսել, հիշել մեր հայրենքի պաշտպանության, մեր
զինվորականների և մեր երիտասարդության մասին: Հայ զինվորի հերոսության
մասին խոսելով չպետք է մոռանալ նաև նրա տաղանդի մասին: Շուշիի ռազմական
օպերացիան համաշխարհային ռազմարվեստում եզակի դեպք է,-ասաց
Քաղաքագիտության և իրավունքի պատմության ամբիոնի վարիչ Լևոն Շիրինյանը:
Երկու կետ կա Անդրկովկասում` Շուշիի անառիկ ամրոցը, որն ազատագրել է հայ
զինվորը, և Կարսի բերդը, որը ևս պետք է վերադարաձնել: Խաղաղությունը ձեռք է
բերվում զենքով, զինվորներով և գեներալներով»,- եզրափակեց պատմաբանը:
Ուսանողների
ռազմահայրենասիրական դաստիարակության գործում մեծ ներդրում ու
... Читать дальше »
Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական
պետական մանկավարժական համալսարանի գիտական գրադարանի հումանիտար գրականության
ընթերցասրահում տեղի ունեցավ Գարեգին
Գևորգյանի "Ապրելու իրավունք"
գրքի շնորհանդեսը:
Գրադարանի տնօրեն Տիգրան Պետրոսյանցը ներկայացրեց
բանաստեղծությունների ժողովածուն և ասաց. "Գրքի յուրաքանչյուր տպագիր տողի հանդեպ հեղինակը վերաբերվել է մեծ
պատասխանատվությամբ և բծախնդրությամբ: Երեք բաժինները մի հետաքրքիր ամբողջություն
են, որում ներկայացված են ժամանակի խռովքը, ներկայի հակասությունները, անցած օրերի
կարոտը: Այստեղ սասունցու տունն է, մանկությունը և այդ օրերի մասին
հիշողությունները օգնում են վերապրել հուշերը և դրանք անցկացնելով հեղինակի
բանաստեղծական պրիզմայի միջով՝ ներկայացնել ընթերցողին":
Հայաստանի գրողների միության նախագահ Լևոն Անանյանը նշեց. "Ժամանակակից հայ գրականությունը ողողված է
ոչինչ չասող, մեծածավալ պոետիկան ժողովածուներով: Ներկա պոեզիայի բազմազանության
մեջ "Ապրելու իրավունքը" առանձնահատուկ
երևույթ է: Հետևելով Գարեգինի ստեղծագործական ուղղուն` կարող ենք ասել, որ այս
գիրքը բացառիկ է ոչ միայն նրա ստեղծագործական կենսագրության մեջ, այլև արդի
քնարերգության դաշտում: Պետք է խրախուսել այսպիսի բանաստեղծներին, ովքեր չեն
ուզում, որ հայն իր երկրում գաղթականի կարգավիճակ ունենա: Դժվար երկունքով ծնված այս
հրաշալի ժողովածուն պիտի գնահատվի և այս շնորհանդեսը պիտի խթանի հեղինակի այլ
գրքերի ծնունդին: Այս ժողովածուն հավաստեց գրքի ապրելու "իրավունքը":